تعیین پارامترهای دینامیکی تندباد و موج شاخص با استفاده از نظریه آشوب، مورد مطالعاتی بندر عسلویه

شبیه‌سازی و پیش‌بینی داده‌های آماری اقلیم دریایی نظیر باد و موج از حائز اهمیت‌ترین نیازهای اطلاعاتی مرتبط با محیط دریا می‌باشد. در همین راستا مدل‌ها و روش‌های متعددی برای مدل‌سازی پارامترهای باد و امواج ابداع شده که از آن جمله می‌توان به مدل‌های طیفی، عددی و روش‌های تجربی اشاره نمود. یکی از روش‌های مطرح در این زمینه را می‌توان نظریه دینامیک غیر خطی آشوبی معرفی نمود. نظریه آشوب این فرضیه را مطرح می‌کند که بسیاری از سیستم‌های با رفتار به ظاهر تصادفی و نامنظم، به طور کامل از یک رابطه غیرخطی تبعیت کرده و در نتیجه قابل شبیه‌سازی و پیش‌بینی هستند، و یا به عبارت دیگر آشوبناک هستند. در مقاله حاضر به منظور تعیین پارامترهای دینامیکی سرعت تندباد و ارتفاع موج شاخص از داده‌های روزانه حاصل از بویه موج‌نگار بندر عسلویه در سالهای 1386 و 1387 استفاده شده است. بررسی دینامیکی غیرخطی با استفاده از بازسازی فضای فاز، محاسبه زمان تاخیر، بعد محاط، بعد همبستگی و بزرگترین نمای لیوپونوف صورت پذیرفت. نتایج به دست آمده حاکی از میزان آشوبناکی موج شاخص با بعد همبستگی 7/6 و تصادفی بودن رفتار تندباد می‌باشد.